Osmanlı Devleti Arayış Yılları - 17. Yüzyıl (Özet)

Duraklama Dönemi

Sokululu Mehmet Paşa'nın ölümünden Karlofça Anlaşması'na kadar geçen süreye Duraklama Dönemi adı verilir.

Duraklamanın Nedenleri:

* Merkezi yönetim bozulması.
* Ekber Erşad sisteminin uygulanması. - Hanedanın en olgun ve en büyük kişi tahta geçer - En büyük ikinci kişi tahta geçmek için birinci kişiyi öldürmesi gerekliydi. Bu da saray içinde entrikalara sebep olmuştur.(I. Ahmet)
* Sancağa çıkma usulünün kaldırılması. Kafes usulü ile tecrübesiz şehzadeler yetişmiştir.
* Çok sık padişah değişikliği olmuştur. Merkezi yönetimi zayıflatmış.
* Orduda düzen ve disiplinin bozulması. 
* Gelir gider dengesi bozulmuştur. Savaşta yenilgi olursa ganimet azalır. Toprak kazanmazsanız yeni ekonomik gelir elde edemezsiniz. Ordunun masrafa da artarsa denge kurulamaz ve ekonomi bozulur. Bunun bir nedeni ise Coğrafi Keşiflerdir. İpek ve Baharat Yolu eski önemini kaybetmiştir. Kapitülasyonlar ile piyasada bol miktarda yabancı ürün gelmiş, yerli ekonomi olumsuz yönde etkilenmiştir. Gümrük vergisi geliri azalmıştır. 
* Tımar sistemi bozulması. Tımar toprakları iltizam adı verilen bir yöntemle devlete ait bazı işletmelerin vergilerini toplama işini peşin olarak alınmıştır. Bunu yapan kişiler mültezim denir.
* Beşik Ulemalığı sistemine geçilmesi. Kadının oğlu kadı. Müderrisin oğlu müderris olur. Kişinin yeteneğine bakılmaz. Saltanat gibidir. Medresede zayıf ve pozitif ilim vermeyen kişiler yetişir. 
* Batıdan gelen yenilikleri kabul etmezler.
* Doğal sınırlara ulaşılması. Afrika'da çöller, İran'da dağlar. İlerlemesi zorlaştı.
* Güçlü devletlerle komşu olma. Avusturya ve İran güçlüdür ve artık aşılamaz.
* Rönesans ve Reform yaşanması. Avrupa düşünce anlamında zenginleşir. Avrupa Hristiyan birliği kurulur. Bir araya gelirler ve Osmanlıya karşı kutsal ittifak kurarlar.

Bu dönemde mücadele edilen devletler,
V.A.R.İ.L
şeklinde kodlanabilir.
Venedik - Avusturya - Rusya - İran - Lehistan


Osmanlı - İran

Ferhat Paşa Antlaşması
* Doğuda en geniş sınırlara ulaşılır.

Kasr-ı Şirin (IV. Murad)
* İlk kez Türk- İran sınırı ortaya çıkar.

Osmanlı - Venedik

Girit'in Alınması
* Osmanlı Girit'i kuşatır. 24 yıllık bir kuşatma ..! Girit alınır ama 24 yıl bir adayı kuşatıyorsanız adayı alsanız bile ekonomik olarak zarara uğrarsınız.

Osmanlı - Lehistan

* Lehistan günümüzdeki Polonya. Burayı asker üs yapmak istiyor. Avusturya - Rusya arasında tampon bölge olur. Arada kaldığı için. Bu sebeple sefer yapar.

Hotin Seferi (Genç Osman)
* Başarılı olur. Kazançlı olmaz ama. Yeniçeriler yüzünden, o nedenle bunları kaldırayım der. Genç Osman yenilikçidir. Eşine mevzuyu açar. Saray dışı evlilik yapmış ilk kişidir. Karısı Şeyhülislama yani babasına ispiyonlar. İsyan çıkar II. Osman öldürülür. Öldürülen ilk padişahtır.

Eskiden ocak devlet içindi
Şimdi
Devlet ocak için olmuş olur.
Yani ordu devletin üstünde bir güç haline gelmiştir.

Bucaş Antlaşması
* Ukrayna ve Podolya'yı alır. Batıda en geniş sınıra sahip olur.
* Osmanlı aslında Duraklama Döneminde bile toprak almaya devam ediyor. Peki neden adı Duraklama. Çünkü Avrupa çok ileride olmasına rağmen Osmanlının gücü azaldığı için bu döneme duraklama denir. Yani Avrupa'ya göre duraklamıştır.

Osmanlı - Avusturya

Zitvatorok Antlaşması
* Kanuni döneminde İstanbul Antlaşması ile Oranın arşidükü -kralı- bizim vezire denkti. Şimdi Oranın arşidükü bizim padişaha denk olur. Osmanlı protokol üstünlüğünü kaybetti.

II. Viyana Kuşatması
* Merzifonlu Kara Mustafa Paşa birçok hata yapar. Bir türlü alamaz daha sonra 16 yıl sürecek kutsal ittifak devletleriyle - Avusturya - Rusya - Lehistan - Venedik- ile savaşır. Mecburen yenilerek imzalar.

Karlofça Antlaşması
* Macaristan Avusturya'ya
* Mora ve Dalmaçya Venedik'e
* Podolya ve Ukrayna Lehistan'a
verilir.
Rusya ben bu antlaşma ile istediğimi elde edemem dedi. 1 yıl sonra;
İstanbul Antlaşması'nı imzaladı.
* Azak Kalesi ve elçi bulundurma hakkını Rusya alır. Sıcak denizlere inme hayalinin adımıdır.

İsyan ve Islahatlar

İstanbul (Yeniçeri): Ocak bozulur isyan eder. Çınar olayı. Yeniçerinin 30 devlet adamını alıp astırması, Genç Osman'ın idamı vb.
Anadolu (Celali): Tımar sisteminin bozulması, ağır vergiler, eşkıyanın çıkardığı olaylar vb.
Eyalet: aşırı vergiler sonucunda çıkar.

Ordu, eğitim alanında ıslahat yapıldı. Kişilere bağlı kaldı başarılı olmadı. Avrupa'nın üstünlüğü kabul edilmediği çim Avrupai tarzda ıslahat yapılmadı.